DETUM Yönerge
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ DENEYSEL TIP UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (DETUM) ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ
 
            Amaç
            MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM) ’nin işlevlerine, çalışma prensiplerine, yönetim yapılarına ve bunların görevlerine, diğer birimlerle ilişkilerine ilişkin esasları belirlemektir.
 
            Kapsam
            MADDE 2- (1) Bu yönerge Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM) ‘nin amaçlarını ve çalışma ilkelerini kapsar.
 
            Dayanak
            MADDE 3- (1) Bu yönerge, ilgili yasalarla birlikte “2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 2880 sayılı kanunla değişik 7/d-2 maddesi ve Akademik Teşkilat Yönetmeliğinin ek 1.inci maddesi”, “5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu”, “Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik”, Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmeliğin Uygulama Talimatı, “Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği”, “Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi” ve “Deneysel ve Diğer Amaçlarla Kullanılacak Omurgalı Hayvanların Korunması Hakkındaki Avrupa Konvansiyonu (Avrupa ETS 123)” hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
 
            Tanımlar
            MADDE 4- (1) Bu yönergede geçen,
a) Yönetmelik (Bakanlık): Tarım ve Orman Bakanlığının 13.12.2011 tarih ve 28141 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Deneysel ve Diğer Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmeliği”,
b) Yönetmelik (Üniversite): Karabük Üniversitesinin 20.04.2015 tarih ve 29332 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği”,
c) Yönerge: Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Kuruluş ve İşleyiş Yönergesini,
ç) Üniversite: Karabük Üniversitesini,
d) Rektör: Karabük Üniversitesi Rektörünü,
e) Merkez: Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM)’ni,
f) Müdür: Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM) Müdürünü,
g) Müdür Yardımcısı: Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM) Müdür Yardımcısını,
ğ) Yönetim Kurulu: Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (DETUM) Yönetim Kurulunu,
h) Sorumlu Yönetici: Tarım ve Orman Bakanlığının “Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik” in 4. Madde ş fıkrasında belirtilen veteriner hekimi,
ı) Yerel Etik Kurul: Karabük Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulunu,
i) Araştırma: Genelleme yapılabilecek bilgiyi geliştirmek ya da katkıda bulunmak için planlanarak deney hayvanları üzerinde yapılan bilimsel çalışmayı,
j) Uygulama: Deney hayvanları üzerinde yapılacak eğitim ve araştırma amaçlı bilimsel girişimleri,
k) Araştırıcı: Bilimsel araştırma, kontrol, test ya da eğitim amacıyla deney hayvanları üzerinde her türlü işlem yapma yetkisine sahip, yürüttüğü çalışmalar ile ilgili tüm konularda deney hayvanı kullanan laboratuvarın ait olduğu kurum ya da kuruluşa karşı sorumlu kişiyi,
l) Veteriner Hekim: Merkezde görev yapan veteriner hekimleri
m) Veteriner Sağlık Teknikeri/Teknisyeni: Merkezde çalışan veteriner sağlık teknisyeni/teknikerini,
n) Teknik Personel: Merkezde teknik hizmetlerde görevlendirilecek laboratuvar elemanları ve biyologları,
o) Deney Hayvanı: Bilimsel araştırma, eğitim, deney, kontrol ve test amacıyla kullanılan her türlü omurgalı hayvanı,
ö) Öğretim Görevlisi: Tesiste görev yapan öğretim görevlilerini
ifade eder.
 
İdari Yapılanma
MADDE 5- (1) Merkez yönetim olarak Karabük Üniversitesi Rektörlüğüne bağlıdır. Merkezin personel ihtiyacı 2547 sayılı Kanunun 13. Maddesine göre Rektör tarafından görevlendirilecek personel ile karşılanır. Merkezin yönetimsel yapılanması şu şekildedir:
  1. Merkez Yönetimi:
  1. Merkez Müdürü
  2. Merkez Müdür Yardımcıları (2)
  3. Merkez Yönetim Kurulu
  1. Personel:
  1. Sorumlu Yönetici (Veteriner Hekim)
  2. Öğretim Görevlisi
  3. Sekreter
  4. Veteriner Sağlık Teknisyeni/Teknikeri
  5. Muhasebe Görevlisi
  6. Taşınır Kayıt Kontrol Yetkilisi
  7. Döner Sermaye İşletme Görevlisi
  8. Teknik Personel
  9. Temizlik Görevlisi
  10. Güvenlik Görevlisi
 
MADDE 6- (1) Merkezin Müdürü, yardımcıları ve yönetim kurulu üyeleri ilgili yönetmelik (üniversite) hükümlerince rektör tarafından atanır.
 
Görev Tanımları
MADDE 7- (1) Merkezin Müdürü, yardımcıları ve yönetim kurulu üyelerinin görev ve sorumlulukları ilgili yönetmelik (üniversite) hükümlerinde tanımlandığı şekildedir.
MADDE 8- (1) İdari yapıdaki personelin görevleri şunlardır:
  1. Sorumlu Yönetici:
  1. Merkezde, deney hayvanlarının sağlıklı olarak yetiştirilmeleri, bakılmaları ve uygun şekilde kullanılmalarına ilişkin gerekli önlemleri almak,
  2. Deney hayvanlarının yetiştirilmesi, barınma ve beslenme koşullarının oluşturulması, ideal çalışma ortamının sağlanması ve Merkezin her türlü gereksiniminin (personel, araç gereç, deney hayvanı gibi) belirlenmesi ve bunların karşılanması için merkez yönetimine bildirimde bulunmak,
  3. Araştırıcının hizmetine sunulan Merkez olanaklarının, başvuru sırası dikkate alınarak, eşit şekilde kullanılabilmesi için gerekli plan ve düzenlemeleri yapmak,
  4. İstendiğinde, Merkezin işleyişi, durumu, bilançosu ve yürütülen çalışmalar hakkında Merkez Yönetim Kuruluna bilgi vermek,
  5. Merkez Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini hazırlamak ve toplanması için gerekli yazışmaların yapılmasını sağlamak,
  6. Merkezde yürütülen araştırmalarda kullanılan deney hayvanlarına ilişkin kayıtların ve merkez bünyesinde yürütülen tüm proje kayıtlarını tutmak ve saklamak,
  7. Deney hayvanlarının kayıtlarının tutulmasını sağlamak, bakım ve beslenme talimatlarını hazırlanmak,
  8. Deneyler sonucunda ortaya çıkan, çevre ve sağlığa zararlı olan tüm tıbbi ve biyolojik atıkların imhasını sağlamak,
  9. Araştırma birimindeki hayvanların tesise kabulü, bakımı, beslenmesi, üretilmesi, sağlık durumlarının takibi, hastalıklarının tedavisi ve yapılan araştırmaların veteriner hekimlik yönünden uygun olmasını sağlamak,
  10. Üretim tesisinden gelen deney hayvanlarının her türlü işlemlerinin takibi ve kayıtlarını yapmak,
  11. Denetim defterini muhafaza etmek ve Bakanlık tarafından belirlenen bilgi ve belgeleri istenildiği takdirde ilgililere ve Merkez yönetimine sunmak,
  12. Kafeslerinin ve diğer ekipmanların temizlik, dezenfeksiyon ve gerektiğinde sterilizasyonunu yaptırmak ve denetlemek,
  13. Cerrahi sonrası takibe alınan deney hayvanlarının takip süresince kontrollerini, sağlamak,
  14. Merkeze ait ek laboratuvar birimlerinin kontrolünü ve işleyişini sağlamak,
  15. Merkez çalışanlarının nöbet çizelgesini, izin takiplerini yapmak ve gerektiğinde merkez yönetimine bilgi vermek,

  1. Öğretim Görevlisi:
  1. Sorumlusu olduğu uygulama laboratuvarında araştırmacılara destek vermek,
  2. Hizmet alımı çerçevesinde gerçekleştirilen test ve analizleri yapmak,
  3. Sorumlusu olduğu cihaz ve ekipmanların rutin kontrollerini yapmak,
  4. Müdürlüğün öngördüğü toplantılara katılmak, faaliyetlere destek vermek,
  5. Müdürlüğün vereceği diğer işleri yapmak,
 
  1. Sekreter:
  1. Merkez ile ilgili yazışmaları ve duyuruları yapmak,
  2. Atık Yönetimi kayıtlarını tutmak,
  3. Merkezin büro ve sarf malzeme ihtiyacını belirleyerek merkez yönetimine sunmak
ç)   Veteriner Sağlık Teknikeri/Teknisyeni:
  1. Sorumlu yönetici’nin talimatları doğrultusunda deney hayvanlarının günlük bakım ve beslenmelerini, sağlıklarının kontrolünü, deney hayvanı odalarının, kafeslerinin ve diğer ekipmanların temizlik, dezenfeksiyon ve gerektiğinde sterilizasyonunu yapmak,
  2. Araştırma Merkezinde bulunan tüm tıbbi cihazların ve cerrahi aletlerin temizlenmesi, hazırlanması ve çalıştırılmasını sağlamak ve gerekli sterilizasyon işlemlerini yaparak sorumlu yöneticiye bilgi vermek,
  3. Üretim ve araştırma birimlerdeki tıbbi malzeme eksiklerini depodan tamamlamak, depoda yoksa sorumlu yöneticiyi bilgilendirmek,
  4. Deneysel araştırmalarda, üretim kısmında yapılacak işlemleri aksatmayacak şekilde araştırıcılara yardımcı olmak, cerrahi girişim içeren deneylerde, hayvanların operasyona hazırlanması, takip süresince kontrollerin yapılmasını sağlamak ve girişim sonrası bakımlarını yapmak,
  5. Deney hayvanlarının cinsiyet ayrımını, üretimini, gebelik ve doğumlarını Veteriner Hekim gözetiminde kontrol etmek,
  6. Araştırma Merkezinde bulunan ve merkeze bağlı ek laboratuvarların deney hayvanı takip ve üretim odalarının günlük sıcaklık ve nem kontrollerini yaparak kayıtlarını tutmak ve sorumlu yöneticiye bilgi vermek
 
  1. Muhasebe Görevlisi:
  1. Merkezin mali konulardaki tüm işlerinin (piyasa araştırması, satın alma, muhasebeleştirme, vs) yürütülmesinde Merkez Müdürüne karşı sorumludur.
 
  1. Taşınır Kayıt ve Kontrol Yetkilisi:
  1. Taşınır Mal Yönetmeliği gereğince Merkez Müdürüne karşı sorumludur.
 
  1. Döner sermaye işletme görevlileri (Sayman ve mutemet):
  1. Merkezin döner sermaye işletmesi hakkındaki tüm işlerinin (piyasa araştırması, satın alma, muhasebeleştirme, vs.) yürütülmesinde Merkez Müdürüne karşı sorumludur.
 
  1. Teknik Personel:
  1. Laboratuvarların işleyişini sürdürmek, hayvanların izlemini standart laboratuvar yöntemleriyle sağlamak,
  2. Gerekli malzeme ihtiyaçlarını belirleyerek merkez yönetimine bildirmek,
  3. Araştırıcılara laboratuvarlarda yardımcı olmak,
  4. Gerekli biyogüvenlik önlemlerini almak ve uygulamak,
  5. Merkezde bulunan araç ve gereçlerin bakım-onarımını sağlayarak sorumlu yöneticiye bilgi vermek,
 
  1. Temizlik görevlisi:
  1. Merkez ve Deney hayvanlarının bakım ve temizliğini sağlamak
  2. Havalandırmaları, nem ve ısıyı kontrol etmek,
  3. Araştırıcılar tarafından kullanılan giysileri yıkamak, kurutmak ve düzenlemek,
  4. Tıbbi atıkları atık deposuna teslim etmek,
  5. Sorumlu yönetici tarafından verilen görevleri yerine getirmektir
 
  1. Güvenlik Görevlisi:
  1. Merkezin güvenlik önlemlerini almak,
  2. Giriş ve çıkışları kontrol etmek,
  3. Acil durumlarda güvenlik protokollerini uygulamaktır.
 
Araştırıcıların Sorumlulukları ve Merkezdeki Çalışma Koşulları

MADDE 9- (1) Merkezin olanaklarından Üniversite bünyesinde bulunan tüm akademik birimlerden araştırıcılar yararlanabilir. Yönetim Kurulundan onay almak kaydıyla başka kurumlarla ortak araştırmalar da yapılabilir. Merkezde yürütülecek tüm çalışmalarda;
  1. Yerel Etik Kurul ya da denkliği Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulunca tanınmış etik kurullardan birinin onayı aranır.
  2. Araştırıcılar çalışmalarının her aşamasında Merkez yetkililerinin ve Yerel Etik Kurulunun denetimine açık olduklarını kabul etmiş sayılırlar.
  3. Araştırıcı, projenin merkezde uygulanması sırasında karşılaşabileceği beklenmedik durumlarda yönetim kurulunun müdahale hakkını peşinen kabul etmiş sayılır.
  4. Merkez bünyesinde yürütülecek tüm hayvan deneyleri, Tarım ve Orman Bakanlığı
    tarafından onaylanmış Yerel Etik Kurullar tarafından düzenlenmiş kurstan sertifika
    almış ya da denkliği Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulunca kabul edilmiş
    sertifikalara sahip araştırıcılar tarafından yürütülür. Projesi Yerel Etik Kurulunca
    onaylanan, ancak doğrudan deney hayvanlarıyla işlem yapmayan araştırıcılar,
    projede yer alan sertifikalı deney hayvanı kullanıcılarının yardımıyla deneylerini
    sürdürebilirler.
  5. Araştırma başvurularında, araştırıcıların kişisel beyanı esastır. Müracaat formlarında ve/veya çalışmalarla ilgili her türlü beyanda verilen bilgilere ilişkin her türlü yasal ve etik yükümlülük araştırıcıya aittir.
  6. Araştırıcılar, çalışmalarını Yerel Etik Kurul Yönergesi ilkeleri ve Merkezin çalışma koşullarına uygun olarak yürütmeyi taahhüt ve kabul etmiş sayılırlar.
  7. Araştırıcılar, çalışmalarında bilimsel araştırmaların temel kuralları olarak kabul edilen zarar vermeme, saygılı olma, şeffaflık, dürüstlük ve gizlilik ilkelerine uyacaklarını peşinen kabul etmiş sayılırlar.
  8. Araştırıcıların yapacakları çalışmalarda merkeze başvuru tarihine göre başvuru formu doldurularak sıralama yapılır. Sıralama değişiklikleri ancak proje sahiplerinin yazılı mutabakatı ile mümkündür. Araştırıcının sırası geldiğinde araştırmaya başlayamaması halinde merkez müdürlüğüne en az üç hafta önce dilekçe ile gerekçe bildirmesi gerekir. Merkez müdürlüğü tarafından gerekçesi uygun görülmeyen veya dilekçe ile başvuru yapmayan araştırıcı sırasını kaybettiğini kabul etmiş sayılır.
  9. Araştırıcı çalışmalarda kullanılacak hayvan bedellerini Karabük Üniversitesi Deneysel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi (KBU DETUM) döner sermaye işletmesi hesabına yatırması halinde çalışmaya başlayabileceğini kabul eder.
  10. Araştırıcılar merkez bünyesinde yapmış oldukları çalışmalarda uygulanan işlemleri kayıt defterine yazmakla ve çalışma sonlandırma formlarını doldurmakla yükümlüdür.
 
Demirbaşlar
MADDE 10- (1) Deney hayvanlarının üretim ve bakımı için gerekli her türlü malzeme alet, donanım ve demirbaş Merkezin malıdır. Merkez envanterine kaydedilen demirbaşların kullanım önceliği proje bitimine kadar yürütücüye aittir.

Döner Sermaye
MADDE 11- (1) Merkezde yürütülecek faaliyetlerden elde edilecek her türlü gelir KBU DETUM Döner Sermaye İşletmesine yatırılır ve tüm satış işlemleri bu yolla yürütülür. Merkez hizmetlerinin yerine getirilmesi için gerekli malzemelerin (deney hayvanı yemi, sarf malzemesi demirbaş) müdürün talebi üzerine KBU DETUM Döner Sermaye İşletmesi üzerinden yapılır.
Belirtilmeyen konular
MADDE 12- (1) Bu yönergede ve yönetmelikte (Üniversite) belirtilmeyen konularda ilgili
yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürütme
MADDE 13- (1) Bu Yönerge Karabük Üniversitesi Rektörü tarafından yürütülür.
Yürürlük
MADDE 14- (1) Bu Yönerge Karabük Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.